Podsumowanie raportu Rzecznika Praw Ubezpieczonych na temat likwidacji szkód na polskim rynku

Na podstawie zebranego i przeanalizowanego materiału Rzecznik Ubezpieczonych dostrzega pewne nieprawidłowości w postępowaniu zakładów ubezpieczeń w zakresie >rozpatrywania roszczeń o zapłatę odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu z umowy OC p.p.m.

Rzecznik Ubezpieczonych zaobserwował absolutny brak realizacji zaleceń organu nadzoru, Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie powinności informacyjnych zakładów ubezpieczeń. Rzecznik Ubezpieczonych nie odnalazł w aktach szkodowych, czy na stronach internetowych czołowych ubezpieczycieli żadnych informacji lub dokumentów, które wskazywałyby osobom zgłaszającym szkodę możliwość dochodzenia odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu.
Rzecznik dostrzega także, w szczególności w postępowaniu PZU S.A., zupełną dowolność w zakresie zajmowanego stanowiska o wypłacie bądź odmowie wypłaty odszkodowania z tytuły utraty wartości handlowej. Niezrozumiałe dla Rzecznika jest różnicowanie poszkodowanych ze względu na region, w którym będzie likwidowana szkoda. Brak jednolitych zasad postępowania w ramach jednego zakładu ubezpieczeń wprowadza u 190 osób występujących z roszczeniem związanym z utratą wartości handlowej pojazdu, poczucie niepewności w zakresie realizacji zgłoszonych roszczeń.

Na odnotowanie zasługuje fakt, że zakłady ubezpieczeń zmieniają stanowisko po interwencjach podejmowanych przez Rzecznika Ubezpieczonych, a także wyliczają należne odszkodowanie z tytułu utraty wartości handlowej przy użyciu Instrukcji Określania Rynkowego Ubytku Wartości Pojazdów przygotowanej przez Stowarzyszenie Rzeczoznawców Samochodowych EKSPERTMOT – narzędzia powszechnie stosownego przez biegłych sądowych oraz niezależnych rzeczoznawców.
Rzecznik Ubezpieczonych nie może także pominąć informacji, że na rynku w większości funkcjonują zakłady ubezpieczeń, które po złożeniu wniosku o wypłatę odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej przez uprawnionych, nie kwestionują prawa poszkodowanego do tego rodzaju odszkodowania i co do zasady wypłacają takie świadczenie.

Rzecznik Ubezpieczonych stoi na stanowisku, że w każdym zakładzie ubezpieczeń powinny obowiązywać jednolite komunikowane poszkodowanym oparte na Instrukcji Określania Rynkowego Ubytku Wartości Pojazdów przygotowanej przez Stowarzyszenie Rzeczoznawców Samochodowych EKSPERTMOT zasady ustalania odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu.

Rzecznik Ubezpieczonych, o czym wskazywano już w poprzednich podrozdziałach, zawiadamiał Przewodniczącego KNF, iż zakłady ubezpieczeń, w trakcie likwidacji szkód w ramach ubezpieczenia OC p.p.m. w znacznej części nie realizują wytycznych Sądu Najwyższego, w szczególności uchwały z dnia 12 października 2001 r. (III CZP 57/01), a także zaleceń Przewodniczącego KNF w zakresie obowiązków informacyjnych dotyczących roszczenia utraty wartości handlowej. W opinii Rzecznika Ubezpieczonych, skuteczne instrumenty do wyeliminowania nieprawidłowości w trakcie likwidacji szkód komunikacyjnych, w ramach posiadanych kompetencji posiada Komisja Nadzoru Finansowego i to właśnie organ nadzoru powinien podjąć działania, które skutecznie zapewnią ochronę praw osób poszkodowanych.

W ocenie Rzecznika Ubezpieczonych, dodatkowo należy mieć na uwadze, iż w przypadku przesądzenia, iż poszkodowany dochodzący odszkodowania w ramach ubezpieczenia OC p.p.m. jest konsumentem w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, praktyki odmów wypłaty odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej wbrew jednoznacznemu orzecznictwu Sądu Najwyższego należy oceniać jako praktyki 191 naruszające zbiorowe interesy konsumentów, które ostatecznie powinny być poddane również analizie przez Prezesa UOKiK.